Płacić czy nie płacić – podatkowe dylematy obywateli

Podatki – czy jest ktoś, kto lubi je płacić? Nawet najbardziej świadomi obowiązków obywatelskich mają z tym problem: podatki są przymusem nielubianym i jeśli tylko pojawia się możliwość obniżenia kwoty należnej fiskusowi, to chętnie z tego korzystamy. 

Jako że sezon podatkowy trwa na okrągło, a kolejne rozliczenie roczne wkrótce przed nami, warto poznać podstawowe mechanizmy powstawania nadpłat czy niedoborów podatkowych.

Podatek – co to jest?

Podatek, zwany inaczej daniną,  jest świadczeniem finansowym obywateli na rzecz państwa. Rodzajów danin jest wiele, ale większość z nas rozlicza się z podatku dochodowego. Osoby zatrudnione płacą podatek od swoich wynagrodzeń, renciści i emerycie mają o kwotę podatku pomniejszane swoje miesięczne świadczenia, a przedsiębiorcy prowadzący własne firmy odprowadzają do urzędów skarbowych daninę obliczoną na podstawie różnicy przychodów i kosztów swojej firmy.

Kto i jak oblicza podatek?

Większość z nas nie umie obliczać należnego podatku i nie zajmuje się tym na co dzień – robią to za nas pracodawcy odprowadzając do US co miesiąc zaliczkę na nasz podatek dochodowy. 

W rozliczeniu rocznym czasem okazuje się, że wpłacona w ciągu roku podatkowego kwota jest zbyt mała lub za duża. Czy oznacza to błąd w obliczeniach? Czasem tak – drobne lub poważniejsze błędy mogą się służbom finansowym firm zdarzyć. Najczęściej jednak różnica powstaje z racji zastosowania ulg podatkowych – powstała w ten sposób nadwyżka uprawnia obywatela do ubiegania się o zwrot podatku – https://kapitalni.org/pl/porady-eksperta/tomasz-jaroszek/zwrot-podatku-co-zrobic-gdy-nie-otrzymalismy-zwrotu-podatku-dochodowego-w-terminie/id/265

Roczne rozliczenie z państwem jest obowiązkiem, ale wielu z nas nie musi robić tego osobiście. Od roku 2019 obywatele w większości zostali rozliczeni z urzędu, przez Ministerstwo Finansów. W przyszłym roku MF zajmie się również rozliczeniem przedsiębiorców. Oczywiście każdy z nas ma możliwość wglądu i kontrolowania oraz poprawiania zeznań podatkowych sporządzonych przez urzędników.

Nadpłata lub niedopłata – co robić w tych sytuacjach?

Niedopłata należnego podatku jest sprawą poważną i musi być uregulowana w chwili składania zeznania podatkowego rocznego. Jeśli podatnik tego nie uczyni w terminie, grożą mu poważne konsekwencje w postaci bardzo dotkliwych kar finansowych. 

Jeśli nie uregulujemy należności w terminie z powodów losowych można liczyć na wyrozumiałość urzędów i po złożeniu tak zwanego czynnego żalu (rodzaj wniosku, przeprosin, prośby o wyrozumiałość, wyjaśnienie przyczyn niezapłacenia) dostaniemy szansę na zapłacenie podatku bez karnych odsetek. Jeśli nie mamy dobrego usprawiedliwienia nie ma odwrotu – urząd skarbowy oprócz należnego podatku domierzy nam wysokie odsetki za spóźnienie. Nie warto czekać – każdy dzień spóźnienia zwiększa kwotę zadłużenia.

W przypadku nadpłaty podatku mamy prawo otrzymać zwrot podatków. Urząd ma na to 90 dni od dnia złożenia PIT przez podatnika lub 30 dni po zakończeniu rozliczeń rocznych, jeśli to urząd podatnika rozliczał sam.

Najczęściej korzystamy z ulg podatkowych z tytułu kwoty wolnej od podatku, posiadania dzieci, Internetu, wydatków na rehabilitację lub przekazywania pewnego rodzaju darowizn.